Ο Albert Ellis ήταν Αμερικανός ψυχολόγος. Το 1955 ανέπτυξε και άρχισε να εφαρμόζει τη Λογικοθυμική Ψυχοθεραπεία (Rational Emotive Therapy). Θεωρείται γενικά ένας από τους δημιουργούς της γνωσιακής στροφής στην ψυχοθεραπεία και ένας από τους ιδρυτές των γνωσιακών συμπεριφοριστικών θεραπειών. Ο Ellis εισήγαγε έναν νέο, πιο ενεργό και κατευθυντικό τύπο ψυχοθεραπείας. Στο μοντέλο του ο θεραπευτής προσπαθεί να βοηθήσει τον ασθενή να καταλάβει ότι η προσωπική του φιλοσοφία μπορεί να περιέχει πεποιθήσεις που συμβάλλουν καθοριστικά στον συναισθηματικό πόνο του. Στόχος της θεραπείας είναι το να μπορέσει ο ασθενής να αντιληφθεί τον παραλογισμό ορισμένων σκέψεών του και να τις τροποποιήσει κατάλληλα.
Ο Ellis πίστευε ότι μέσω αυτής της προσέγγισης, οι άνθρωποι θα μπορέσουν να κατανοήσουν τον πολλές φορές αυτοκαταστροφικό χαρακτήρα των σκέψεών τους και στη συνέχεια να αναπτύξουν πιο ορθολογικές και λειτουργικές στάσεις και πεποιθήσεις. H θεωρία του Ellis περιγράφεται και ως το μοντέλο ΑΒCDE γιατί βασίζεται στα εξής:
Υπάρχει ένα γεγονός, μια δραστηριότητα (Activity- Α), που μας ενεργοποιεί. Υπάρχει το σύστημα των πεποιθήσεων, που συναπαρτίζεται από παράλογες πεποιθήσεις (Irrational Beliefs - Β1) και λογικές πεποιθήσεις (Rational Beliefs - Β2). Ανάλογα με το εάν το άτομο κάνει λογικές ή παράλογες πεποιθήσεις δημιουργούνται ανάλογες συναισθηματικές αντιδράσεις (Consequent Affective Emotion - C). Εάν το άτομο κάνει παράλογες σκέψεις, τότε ο θεραπευτής το βοηθά να τις αμφισβητήσει (Dispute - D) και να τις αντικαταστήσει με πιο λογικές αντιλήψεις. Η αμφισβήτηση και η τροποποίηση των παράλογων πεποιθήσεων σε λογικές φέρνει το αποτέλεσμα (Effect - Ε), τόσο σε συναισθηματικό επίπεδο όσο και συμπεριφοράς.
Ο Ellis διατύπωσε 11 παράλογες ιδέες, που αποτελούν τις βασικές αιτίες για πολλές από τις ψυχικές διαταραχές. Οι ιδέες αυτές είναι αρκετά διαδεδομένες στον δυτικό πολιτισμό, συνήθως τις μαθαίνουμε από το οικογενειακό μας περιβάλλον και στη συνεχεία ενισχύονται από τον κοινωνικό περίγυρο:
Η ιδέα ότι είναι απολύτως απαραίτητο να αγαπιέται και να εκτιμάται κανείς από κάθε σημαντικό πρόσωπο στο περιβάλλον του.
Η ιδέα ότι για να αξίζει κάποιος, θα πρέπει να είναι ικανός, επαρκής και επιτυχής σε όλα.
Η ιδέα ότι οι άνθρωποι που μας έχουν δυσαρεστήσει είναι απορριπτέοι και γενικά κακοί και γι’ αυτό πρέπει να τιμωρηθούν για τις πράξεις τους.
Η ιδέα πως είναι τρομερά καταστροφικό να μην γίνονται τα πράγματα όπως τα θέλει κανείς.
Η ιδέα πως η δυστυχία είναι αποτέλεσμα εξωτερικών παραγόντων τα οποία ο άνθρωπος δεν μπορεί να ελέγξει.
Η ιδέα πως εάν κάτι είναι επικίνδυνο ή βλαβερό, αυτό πρέπει να απασχολεί συνέχεια τη σκέψη του ανθρώπου.
Η ιδέα πως είναι πιο εύκολο να αποφεύγει κανείς τις δυσκολίες και την προσωπική ευθύνη, παρά να τις αντιμετωπίζει κατά πρόσωπο.
Η ιδέα πως οι άνθρωποι είναι απαραίτητο να έχουν πάντα την υποστήριξη ενός ισχυρότερου για να είναι επιτυχείς.
Η ιδέα πως οι προηγούμενες εμπειρίες και τα γεγονότα στη ζωή ενός ατόμου καθορίζουν την τωρινή του συμπεριφορά και αυτό δεν μπορεί να αλλάξει.
Η ιδέα πως πρέπει να ασχολούμαστε και να στενοχωριόμαστε με τα προβλήματα όλων των άλλων.
Η ιδέα πως για κάθε πρόβλημα υπάρχει η σωστή απάντηση και είναι καταστροφικό εάν κάποιος δεν την ξέρει.
Μέσα από τη διαδικασία της ψυχοθεραπείας ο θεραπευόμενος αναγνωρίζει ποιες πεποιθήσεις του έχουν έναν απόλυτο, άκαμπτο και μη λειτουργικό χαρακτήρα, πώς επηρεάζουν αρνητικά την ψυχική του υγεία και την καθημερινότητά του και πώς τελικά μπορεί να ωφεληθεί τροποποιώντας τες ή αντικαθιστώντας τες.
