Ο φόβος για τα αεροπλάνα (αεροπλανοφοβία ή αεροφοβία ή πετοφοβία) διαγνωστικά ανήκει στην κατηγορία των ειδικών φοβιών. Η αεροπλανοφοβία μπορεί να προέρχεται είτε από την παιδική ηλικία, για παράδειγμα ως αποτέλεσμα μίμησης στον πιθανό φόβο των γονέων για τα αεροπλάνα, είτε στην ενηλικίωση ως αποτέλεσμα διαφόρων πυροδοτικών παραγόντων, όπως κάποιο αεροπορικό δυστύχημα που μπορεί να συνέβη και το άτομο να εκτέθηκε σε λεπτομερείς σχετικές πληροφορίες. Ο πάσχων είτε δεν μπαίνει ποτέ σε αεροπλάνα είτε όταν βρίσκεται σε πτήση την υπομένει με ακραίο άγχος.
Σύμφωνα με όλες τις σχετικές έρευνες όμως, τα αεροπορικά ταξίδια είναι το λιγότερο επικίνδυνο μέσο μεταφοράς. Ο Arnold Barnett, Καθηγητής Στατιστικής στο Τεχνολογικό Ινστιτούτο της Μασαχουσέτης (MIT), έχει κάνει εκτενή έρευνα στον τομέα της ασφάλειας των επιβατικών πτήσεων. Διαπίστωσε ότι κατά τη διάρκεια των δεκαεννέα ετών μεταξύ 1975 και 1994, η πιθανότητα θανάτου ανά πτήση ήταν μία στα επτά εκατομμύρια. Αυτή ήταν η πιθανότητα κάποιος που επιβιβάστηκε σε πτήση μεγάλης αεροπορικής εταιρίας στην Αμερική, κατά τη διάρκεια της 19χρονης περιόδου της μελέτης, να σκοτωθεί. Δεν έχει σημασία αν πετούσε μία φορά κάθε τρία χρόνια ή κάθε μέρα του χρόνου. Η πιθανότητα πάντα παραμένει η ίδια. Με βάση αυτό το απίστευτο νούμερο, αν πετούσατε κάθε μέρα της ζωής σας, θα σας έπαιρνε δεκαεννέα χιλιάδες χρόνια για να βρεθείτε σε ένα θανατηφόρο αεροπορικό δυστύχημα.
Κάποιος που πάσχει από αεροπλανοφοβία μπορεί να φοβάται τις αναταράξεις, που συμβαίνουν όταν το αεροσκάφος συναντά έναν θύλακα αέρα, και να πιστεύει ότι είναι επικίνδυνες, αν και στην πραγματικότητα είναι απολύτως φυσιολογικές. Τα αεροσκάφη είναι έτσι κατασκευασμένα ώστε να αντέχουν πάρα πολλή πίεση από τον αέρα και οι αναταράξεις δεν είναι κάτι το επικίνδυνο για το αεροπλάνο. Δεν είναι τίποτε άλλο από θορυβώδη ρεύματα ανέμου που κάνουν τα αεροπλάνα να τρέμουν λίγο, όπως κάνει ένα αυτοκίνητο σε ανώμαλο δρόμο ή ένα πλοίο σε ταραγμένη θάλασσα. Αλλά δεν υπάρχει λόγος να ανησυχείτε, τα αεροπλάνα είναι ειδικά σχεδιασμένα για να ελαχιστοποιούν τις αναταράξεις.
«Όταν υπάρχουν αναταράξεις και κοιτάζετε έξω από το παράθυρό σας και βλέπετε το φτερό του αεροπλάνου να κουνιέται πάνω-κάτω, μην φοβάστε ότι το αεροπλάνο πρόκειται να διαλυθεί», λέει ο πιλότος Korry Franke. «Αντίθετα, να είστε ευγνώμονες, γιατί αυτά τα φτερά που λυγίζουν είναι σαν τα αμορτισέρ του αυτοκινήτου που εξομαλύνουν την ανώμαλη πορεία σε έναν επαρχιακό χωματόδρομο.» Επιπλέον, σήμερα υπάρχει μεγαλύτερη τεχνολογική δυνατότητα απ’ ό,τι στο παρελθόν για την πρόβλεψη των περιοχών με αναταράξεις, ώστε οι πιλότοι να μπορούν τελικά να τις αποφύγουν και να παρέχουν την πιο ομαλή δυνατή διαδρομή.
Ο Δρ Barnett του MIT συνέκρινε την πιθανότητα θανάτου από αεροπορικό και από αυτοκινητιστικό δυστύχημα και βρήκε ότι είσαι δεκαεννέα φορές πιο ασφαλής σε ένα αεροπλάνο παρά σε ένα αυτοκίνητο. Κάθε φορά που βρίσκεστε σε ένα αεροπλάνο, όσες φορές κι αν πετάξετε, έχετε δεκαεννιά φορές λιγότερες πιθανότητες να πεθάνετε από ό,τι στο αυτοκίνητό σας.
Εάν πρόκειται να ανησυχείτε μήπως πεθάνετε, υπάρχουν πολύ πιο πιθανές αιτίες θανάτου από ό,τι η συντριβή ενός αεροπλάνου. Ρίξτε μια ματιά στις παρακάτω μετρήσεις, που δείχνουν την πιθανότητα θανάτου σε αεροπορικό δυστύχημα σε σύγκριση με άλλες αιτίες θανάτου στις Ηνωμένες Πολιτείες. Μπορείτε να παρατηρήσετε ότι είναι πιο πιθανό να πεθάνετε από τσίμπημα μέλισσας παρά από επιβατική πτήση. Κάθε φορά που πετάμε, έχουμε 0,000014% πιθανότητα να πεθάνουμε!
·Κάπνισμα (έως/πριν από την ηλικία των 35 ετών): 1 στους 600
· Ταξίδι με αυτοκίνητο (από τη μια ακτή των ΗΠΑ στην άλλη): 1 στους 14.000
· Ατύχημα με ποδήλατο: 1 στους 88.000
· Ανεμοστρόβιλος: 1 στους 450.000
· Ταξίδι με τρένο (από τη μια ακτή των ΗΠΑ στην άλλη): 1 στα 1.000.000
· Κεραυνός: 1 στα 1,9 εκατομμύρια
· Τσίμπημα μέλισσας: 1 στα 5,5 εκατομμύρια
· Επιβατική πτήση με αεροπορική εταιρεία των ΗΠΑ: 1 στα 7 εκατομμύρια
(Πηγές: Massachusetts Institute of Technology, University of California at Berkeley)
Στις παρακάτω μετρήσεις μπορείτε να συγκρίνετε τον μέσο αριθμό θανάτων ανά έτος σε επιβατικές πτήσεις από το 1981 έως το 1994 (μη συμπεριλαμβανομένων των στοιχείων από μικρές περιφερειακές αερογραμμές) με άλλους θανάτους από ατυχήματα την ίδια περίοδο. Και πάλι, μπορείτε να δείτε ότι η πιθανότητα θανάτου σε αεροπορικό δυστύχημα είναι σχετικά ασήμαντη σε σύγκριση με άλλα πιθανά θανατηφόρα ατυχήματα.
· 100 σε επιβατικές αεροπορικές πτήσεις
· 850 από ηλεκτροπληξία
· 1000 σε ποδήλατο
· 3000 από επιπλοκές σε ιατρικές επεμβάσεις
· 3600 από κατάποση αντικειμένων
· 5000 από πνιγμό
· 5000 σε πυρκαγιά
· 5300 από δηλητηρίαση
· 11.000 σε εργατικά ατυχήματα
· 12.000 από πτώσεις
· 22.500 σε ατυχήματα στο σπίτι
· 46.000 σε αυτοκινητιστικά δυστυχήματα
(Πηγές: Bureau of Safety Statistics, National Transportation Safety Board)
Εν κατακλείδι, την επόμενη φορά που θα αρχίσετε να σκέφτεστε την πιθανότητα κάτι να πάει πολύ στραβά σε μία αεροπορική πτήση, σκεφτείτε τις πιθανότητες. Παρ’ όλες τις ανησυχίες σας, η ασφάλειά σας είναι στα χέρια μιας βιομηχανίας με τεράστιες επενδύσεις και μεγάλη αφοσίωση στο πώς μπορούν να ελαχιστοποιηθούν οι όποιες πιθανότητες υπάρχουν να συμβεί ένα αεροπορικό δυστύχημα.
