top of page

Διπολική διαταραχή


Στη διπολική διαταραχή Ι παρατηρούνται μανιακά και καταθλιπτικά επεισόδια, ενώ στη διπολική διαταραχή ΙΙ υπομανιακά και καταθλιπτικά επεισόδια. Περίπου το 50% των ασθενών εμφανίζουν νέο επεισόδιο εντός διετίας μετά το πρώτο, τα καταθλιπτικά επεισόδια είναι συνήθως περισσότερα από τα υπερθυμικά (μανιακά ή υπομανιακά) και το 40% περίπου των ασθενών έχουν περισσότερα από 10 συναισθηματικά επεισόδια στην πορεία της ζωής τους.

Μανιακό επεισόδιο είναι μια διακριτή περίοδος παθολογικά και επίμονα ανυψωμένης, διαχυτικής ή ευερέθιστης διάθεσης και επίσης παθολογικά και επίμονα αυξημένης δραστηριότητας ή ενεργητικότητας κατά τη μεγαλύτερη διάρκεια της ημέρας, σχεδόν κάθε μέρα, διάρκειας τουλάχιστον 1 εβδομάδας. Στη διάρκεια της περιόδου αυτής 3 ή περισσότερα από το ακόλουθα συμπτώματα παρατηρούνται συνεχώς και σε σημαντικό βαθμό και συνιστούν μα αξιοσημείωτη μεταβολή από τη συνήθη συμπεριφορά: (1) υπερτροφική αυτό-εκτίμηση ή μεγαλοπρέπεια, (2) μειωμένη ανάγκη για ύπνο, (3) ομιλητικότητα κατά πολύ μεγαλύτερη του συνήθους για το άτομο ή αίσθημα πίεσης για ακατάπαυστη ομιλία, (4) φυγή ιδεών ή υποκειμενικό βίωμα καλπασμού των σκέψεων, (5) περισπασιμότητα προσοχής, (6) αύξηση της στοχο-κατευθυνόμενης δραστηριότητας ή ψυχοκινητική ανησυχία, (7) υπερβολική εμπλοκή σε δραστηριότητες που ενέχουν υψηλό κίνδυνο οδυνηρών συνεπειών. Το επεισόδιο είναι επαρκώς σοβαρό ώστε να προκαλεί αξιοσημείωτη δυσλειτουργία στον κοινωνικό ή εργασιακό τομέα ή να καθιστά αναγκαία τη νοσηλεία προκειμένου να αποφευχθεί πρόκληση βλάβης στο ίδιο το άτομο ή σε άλλους ή να υπάρχουν ψυχωσικά γνωρίσματα.

Υπομανιακό επεισόδιο είναι μια διακριτή περίοδος παθολογικά και επίμονα ανυψωμένης, διαχυτικής ή ευερέθιστης διάθεσης και επίσης παθολογικά και επίμονα αυξημένης δραστηριότητας ή ενεργητικότητας κατά τη μεγαλύτερη διάρκεια της ημέρας, σχεδόν κάθε μέρα, διάρκειας τουλάχιστον 4 συνεχόμενων ημερών. Τα συμπτώματα του υπομανιακού επεισοδίου είναι τα ίδια, όπως περιγράφονται στο μανιακό επεισόδιο, όμως είναι συγκριτικά μικρότερης έντασης και σοβαρότητας. Αν και το υπομανιακό επεισόδιο σχετίζεται με μια αναμφισβήτητη αλλαγή στη λειτουργικότητα που δεν είναι χαρακτηριστική του ατόμου όταν δεν έχει συμπτώματα, εντούτοις το επεισόδιο δεν είναι τόσο σοβαρό ώστε να προκαλέσει σημαντική έκπτωση στην κοινωνική και εργασιακή λειτουργικότητα του ατόμου ή να χρήζει νοσηλείας ή να συνυπάρχουν ψυχωσικά γνωρίσματα.

Στο μείζον καταθλιπτικό επεισόδιο πέντε ή περισσότερα από τα παρακάτω συμπτώματα συνυπάρχουν κατά τη διάρκεια μίας περιόδου 2 εβδομάδων, παρατηρούνται σχεδόν καθημερινά και συνιστούν αλλαγή από την προηγούμενη λειτουργικότητα: (1) καταθλιπτική διάθεση τις περισσότερες ώρες της ημέρας, (2) δραστική μείωση ενδιαφερόντων ή ευχαρίστησης σε όλες ή σχεδόν όλες τις δραστηριότητες, (3) σημαντική απώλεια βάρους χωρίς δίαιτα ή αύξηση βάρους, αϋπνία ή υπερυπνία, (5) ψυχοκινητική διέγερση ή επιβράδυνση, (6) ευκοπωσία ή απώλεια ενεργητικότητας, (7) αισθήματα αναξιότητας ή υπερβολικής ή παθολογικής ενοχής, (8) μειωμένη ικανότητα σκέψης, συγκέντρωσης της προσοχής ή αναποφασιστικότητα, (9) επανερχόμενες σκέψεις θανάτου, επαναλαμβανόμενος αυτοκτονικός ιδεασμός ή απόπειρα αυτοκτονίας.

Η θεραπεία της διπολικής διαταραχής συνίσταται στην αντιμετώπιση των επεισοδίων (μανίας, υπομανίας ή κατάθλιψης) και στην προφύλαξη από νέα επεισόδια. Απαραίτητη είναι η συνεργασία με ψυχίατρο και η λήψη της κατάλληλης φαρμακευτικής αγωγής, καθώς πρόκειται για μια πολύπλοκη και σοβαρή ψυχική νόσο, με πολύ σημαντική βιολογική βάση, για τη θεραπεία της οποίας η φαρμακοθεραπεία είναι η κύρια προσέγγιση. Η ομαλότερη πορεία της διαταραχής και η καλύτερη ποιότητα ζωής του πάσχοντος εξαρτώνται σημαντικά από την πρόληψη και την αποφυγή νέων επεισοδίων, καθώς όσα περισσότερα είναι τα επεισόδια, συνήθως τόσο μεγαλύτερη είναι η έκπτωση της λειτουργικότητας και οι αρνητικές συνέπειες στη ζωή του ατόμου.

Η Γνωσιακή Συμπεριφοριστική Θεραπεία διπολικής διαταραχής είναι μία από αυτές τις ψυχοκοινωνικές παρεμβάσεις που σύμφωνα με ερευνητικά δεδομένα θεωρείται αποτελεσματική (πάντα σε συνδυασμό με φαρμακοθεραπεία) και προτείνεται ανάμεσα σε άλλες, όπως η οικογενειακή θεραπεία και η διαπροσωπική – κοινωνικού ρυθμού θεραπεία. Στόχοι της ΓΣΘ είναι να διευκολύνει τον ασθενή στην αποδοχή της νόσου και της ανάγκης για θεραπεία, να τον βοηθήσει να αναγνωρίζει και να αντιμετωπίζει τους παράγοντες που επιδεινώνουν τα συμπτώματά του, καθώς και να τον εκπαιδεύσει να αναγνωρίζει έγκαιρα τα πρώιμα σημάδια της νόσου, ώστε να προλαβαίνει την υποτροπή και να μειώνει τη συχνότητα, τη σοβαρότητα και τη διάρκεια των επεισοδίων.

240 views
bottom of page